De bitterbal is een typisch Nederlands ding dat overigens ook wel in Belgie wordt gegeten. Zoals ze in veel andere landen, Frankrijk, Spanje de kroket (croquette, croquetas) kennen komt daar de (bitter-)bal niet voor. Uitzondering zijn Indonesië en Suriname maar daar zullen ongetwijfeld de Nederlanders schuldig aan zijn.

De bitterbal dankt zijn naam aan een “bittertje’ een ouderwets bitter aperitiefdrankje dat vroeger in combinatie met de vette bitterbal werd geserveerd, ongetwijfeld omdat de alcohol dan wat minder sterk aankomt. Het bittertje als aperitief is een beetje verdwenen maar de bitterbal zeker niet.

Waarom nu dit verhaal? Omdat ik een velletje postzegels van de vrouw kreeg met bitterballen, zo leuk, wat me eraan deed denken dat ik heel gevoelig ben voor een goede bitterbal. De kwaliteit in café’s laat vaak te wensen over, (Aro 5% bitterballen bijvoorbeeld), waarbij mosterd dan vaak een welkome smaakversterker kan zijn. Als we een stapje hoger gaan zijn die van Kwekkeboom lekkerder dan die van van Dobben, althans dat vind ik, ondanks dat die tegenwoordig uit dezelfde fabriek komen. Ik eet lekkere bitterballen graag “puur”, zonder mosterd.

Pièce de resistence zijn de bitterballen van Holtkamp, ook te krijgen als kleine kroketjes (super, dan heb je iets meer…). Oorverdovend lekker, de kroketjes zijn er ook in een garnalenvariant.

(De bitterbal is in april 2020 toegevoegd aan de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland)